GRAFEM FONEM BAHASA INDONESIA
Menurut
pedoman EYD grafem-grafem untuk fonem-fonem bahasa Indonesia adalah sebagai berikut.
1. Grafem fonem vokal
|
Fonem
|
Alofon
|
Grafem
|
Contoh
|
||
|
Awal
|
Tengah
|
Akhir
|
|||
|
/i/
|
[i]
[I]
|
<i>
|
i.tu
|
a.pik
|
a.pi
|
|
/e/
|
[e]
[ɛ]
|
<e>
|
e.kor
|
mo.nyet
|
sa.te
|
|
/∂/
|
[∂]
|
<e>
|
e.mas
|
ke.ra
|
ka.de
|
|
/u/
|
[u]
[U]
|
<u>
|
u.ji
|
da.pur
|
la.gu
|
|
/o/
|
[o]
[ﬤ]
|
<o>
|
o.bat
|
e.kor
|
bak.so
|
|
/a/
|
[a]
|
<a>
|
a.pi
|
pi.sah
|
lu.pa
|
2. Grafem fonem diftong
|
Fonem
|
Grafem
|
Contoh
|
||
|
Awal
|
Tengah
|
Akhir
|
||
|
/aw/
|
<au>
|
au.la
|
_
|
pu.lau
|
|
/ay/
|
<ai>
|
_
|
_
|
lan.dai
|
|
/oy/
|
<oi>
|
_
|
_
|
se.koi
|
|
/ey/
|
<ei>
|
_
|
_
|
sur.vei
|
3. Grafem fonem konsonan
|
Fonem
|
Alofon
|
Grafem
|
|
Contoh
|
|
|
|
|
|
Awal
|
Tengah
|
Akhir
|
|
/b/
|
[b]
[p]
|
<b>
|
ba.ku
|
re.but
|
ja.wab
|
|
/p/
|
[p]
|
<p>
|
pa.ku
|
ba.pak
|
si.kap
|
|
/m/
|
[m]
|
<m>
|
mu.ka
|
a.man
|
da.lam
|
|
/w/
|
[w]
|
<w>
<u>
|
wa.ris
_
|
a.wan
_
|
_
li.mau
|
|
/f/
|
[f]
|
<f>
<v>
|
fa.sih
vi.ta.min
|
si.fat
av.tur
|
ak.tif
_
|
|
/d/
|
[d]
[t]
|
<d>
|
da.ta
|
a.dat
|
a.bad
|
|
/t/
|
[t]
|
<t>
|
ta.ri
|
ba.tik
|
de.kat
|
|
/n/
|
[n]
|
<n>
|
na.si
|
ta.nam
|
ja.lan
|
|
/l/
|
[l]
|
<l>
|
la.ri
|
ma.lam
|
ba.tal
|
|
/r/
|
[r]
|
<r>
|
ra.sa
|
ke.ras
|
be.nar
|
|
/z/
|
[z]
|
<z>
|
za.kat
|
ra.zia
|
a.ziz
|
|
/s/
|
[s]
|
<s>
|
sa.kit
|
a.sap
|
ba.las
|
|
/ʃ/
|
[ʃ]
|
<sy>
|
sya.hid
|
a.syar
|
a.rasy
|
|
/ñ/
|
[ñ]
|
<ny>
|
nya.la
|
ba.nyak
|
_
|
|
/j/
|
[j]
|
<j>
|
ja.la
|
a.jal
|
_
|
|
/c/
|
[c]
|
<c>
|
ca.ri
|
a.car
|
_
|
|
/y/
|
[y]
|
<y>
<i>
|
ya.tim
_
|
a.yun
_
|
_
la.lai
|
|
/g/
|
[g]
|
<g>
|
gi.la
|
la.gu
|
_
|
|
|
[k]
|
<k>
|
_
|
_
|
gu.dek
|
|
/k/
|
[k]
|
<k>
|
ki.ra
|
a.kal
|
ja.rak
|
|
/ᶇ/
|
[ᶇ]
|
<ng>
|
nga.nga
|
a.ngin
|
a.bang
|
|
/x/
|
[x]
|
<kh>
|
khas
|
a.khir
|
ta.rikh
|
|
/h/
|
[h]
|
<h>
|
ha.bis
|
ba.hu
|
su.dah
|
|
/?/
|
[?]
|
<k>
<Ø>
|
_
_
|
nik.mat
sa.at
|
ba.pak
_
|
4. Lambang unsur suprasegmental
Unsur suprasegmental yang berupa tekanan, nada, durasi, dan jeda karena
tidak bersifat fonemis tidak diberi lambang apa-apa; tetapi unsur intonasi yang
dapat mengubah makna kalimat diberi lambang berupa tanda baca, yaitu:
1) Untuk kalimat deklaratif diberi tanda baca titik (.).
2) Untuk kalimat interogatif diberi tanda baca tanda tanya (?).
3) Kutuk kalimat imperatif diberi tanda baca tanda seru (!).
4) Untuk kalimat interaktif diberi tanda baca tanda seru (!).
5) Untuk menandai bagian-bagian kalimat digunakan tanda koma (,) dan tanda
titik koma (;).
Tidak ada komentar:
Posting Komentar